“`html
Lockheed Martin tarafından üretilen F-35 savaş uçakları, güvenilirlik ve bakım sorunları nedeniyle sık sık tartışmalara neden olmaktadır.
California’da bir deniz kuvvetine ait F-35 uçağının düşmesi, geçmiş kazaları gündeme getirdi.
ABD Hava Kuvvetleri’ne ait bir F-35B, South Carolina açıklarında eğitim uçuşu sırasında düştü. Pilot, fırlatma sistemini kullanarak uçağı güvenle terketti.
Kazanın nedeni, motor yakıt tüpünün patlaması olarak açıklandı ve bu durumun üretim hatası olduğu bildirildi.
Japonya Hava Kuvvetleri’ne ait bir F-35A, eğitim tatbikatı sırasında kayboldu ve ardından Pasifik Okyanusu’na düştüğü belirlendi. Pilotun cesedine ise aylardan sonra ulaşıldı.
Florida’da Eglin Hava Kuvvetleri Üssü’ne zorunlu iniş yapmak zorunda kalan F-35, devrilip yandı. Pilot, fırlatma sistemi ile kurtulmayı başardı ancak hafif yaralandı.
Kaza, iniş sırasında kontrolsüz hız ile uçağın uçuş kontrol sorunlarının birleşiminden kaynaklandığı belirtildi.
Bir diğer F-35, havada yakıt ikmali sırasında bir tankerle çarpışma sonucu kaza yaptı. Pilot, uçağı terk etmeyi başarsa da, düşen uçak kullanılmaz hale geldi.
Tanker ise California’daki bir tarlaya zorunlu iniş yaptı.
İngiliz Kraliyet Hava Kuvvetleri’ne ait bir F-35B, HMS Queen Elizabeth uçak gemisinden kalkarken kaza geçirdi. Pilot, uçağı güvenli bir şekilde terk etti ve kazadan sonra düşen jet Akdeniz’den çıkarıldı.
Güney Kore Hava Kuvvetleri’ne ait bir F-35A, hava üssüne iniş sırasında kartala çarparak ağır hasar aldı. Acil inişin nedeni ise iniş takımı arızası olarak kaydedildi.
USS Carl Vinson uçak gemisine iniş sırasında bir F-35, kaza geçirdi. Uçak gemisinin kenarına çarpan uçak daha sonra denize düştü. Pilot fırlatma sistemiyle kurtuldu, 7 denizci ise yaralandı.
Utah’taki Hill Hava Kuvvetleri Üssü’ne iniş yapmaya yaklaşan bir F-35, kaza sonucu kullanılmaz hale geldi. Pilot, hava veri sistemindeki hatalar nedeniyle kontrolü kaybetti ve fırlatma sistemiyle kurtuldu.
South Carolina’nın North Charleston bölgesindeki Deniz Hava İstasyonu’nda bir F-35 uçağı düştü. Pilot, otomatik pilota geçtikten sonra güvenli bir şekilde uçağı terk etti.
New Mexico’daki Albuquerque kentinde bir F-35, pistten kalktıktan hemen sonra kaza geçirdi. Pilot, fırlatma sistemini kullanarak kurtulsa da ciddi yaralanmalarla hastaneye kaldırıldı.
Alaska’daki Eielson Hava Kuvvetleri Üssü’nde düşen bir F-35, büyük hasar aldı. Pilot hastaneye nakil edildi ve sosyal medya üzerinde uçağın havada süzülüp yere çakılması görüntüleriyle yayımlandı.
California’da bir F-35, Lemoore Donanma Hava Üssü yakınında düştü. Pilot, uçağı güvenle terketti ama düşme sonucu meydana gelen yangın ve duman gözlemlendi.
ABD Operasyonel Test ve Değerlendirme Müdürlüğü’nün 2023 yılına ait raporunda F-35’lerin güvenilirlik, bakım ve kullanılabilirlik alanlarında sorunlar yaşadığı, hedeflenen %65’lik görev hazırlık oranının altında %51 başarı gösterdiği belirtildi.
2024 yılına ait raporda ise F-35’in güvenilirlik kriterlerini yeterli düzeyde karşılayamadığı ifade edildi. Ayrıca, 2018’de 1,1 trilyon dolara ulaşan F-35 filosunun maliyetinin, 2023 itibarıyla 1,58 trilyon dolara yükseldiği kaydedildi.
ABD Savunma Bakanlığı tarafından paylaşılan bilgilerde, “F-35’lerin güvenilirlik sorunları nedeniyle başlangıçta tahmin edilen uçuş performansının gerisinde kalındığı” vurgulandı ve son beş yılda görev becerisinin gerilediğine işaret edildi.
Operasyonel Test ve Değerlendirme Müdürlüğü’nün 2025’de yayımladığı raporda ise Müşterek Simülasyon Ortamı’nın F-35’in test düzeyini artırdığına yer verildi.
SpaceX’in sahibi Elon Musk, F-35 uçaklarını sıkça eleştiren bir isim. Geçmişte paylaştığı bir mesajda, F-35’in tasarımının “yanlış ihtiyaç ve hedef belirlemeleri” sonucu hatalı olduğu değerlendirmesinde bulundu.
Musk, insanlı savaş uçaklarının dron çağında demode olduğunu belirterek, pilotların tehlikeye atılmasına neden olacağını savundu. Musk’ın, ABD hükümetinin F-35 politikası üzerinde herhangi bir değişim etkisi yaratıp yaratmayacağı belirsizliğini koruyor.
Elon Musk, 2024 itibarıyla F-35 savaş uçaklarının görev zamanlaması ve hazır olma süresinde gelişme gösteremediğini belirten bir gönderiyi sosyal medya üzerinden yeniden paylaştı. “Mürettebatlı hava araçları, düşük maliyetli dron sürüleri tarafından kolayca yok edilecektir.” şeklinde ifadeler kullandı.
“`
